تحریریه 
در بحبوحه جنگ دوازده روزه اخیر که کشور را در شرایطی ویژه قرار داده بود، یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین حملات سایبری علیه زیرساخت‌های اقتصادی ایران رقم خورد.
صرافی رمزارز «نوبیتکس»، یکی از بازیگران اصلی بازار دارایی دیجیتال کشور، هدف حمله‌ای سازمان‌یافته قرار گرفت که منجر به سرقت و نابودی دارایی‌هایی به ارزش تقریبی ۱۰۰ میلیون یورو از کیف پول‌های گرم (Hot Wallets) این پلتفرم شد.
اما آنچه این رویداد را از یک تراژدی امنیتی به یک داستان قابل تامل در تاریخ اکوسیستم استارتاپی ایران تبدیل کرد، نه خود حمله، بلکه نحوه مدیریت بحران توسط این شرکت بود.
حمله‌ای با انگیزه سیاسی، نه مالی
«رضا جمیلی»، روزنامه‌نگار و فعال حوزه بلاکچین، در گفت‌وگو با رسانه «هشت شب» این حمله را یک اقدام با انگیزه‌های روشن «سیاسی و امنیتی» توصیف کرد و نه یک سرقت مالی عادی. او با اشاره به اینکه دارایی‌های سرقت‌شده به جای انتقال و نقد شدن، «سوزانده» و نابود شدند، تاکید کرد که هدف اصلی مهاجمان، ضربه زدن به اعتماد عمومی و ایجاد اختلال بوده است. به گفته او، مقاومت در برابر چنین حملات دولتی و سازمان‌یافته‌ای برای هر کسب‌وکاری، حتی بانک‌های بزرگ و باسابقه، بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است.
پذیرش مسوولیت و جبران کامل خسارت در اوج بحران
در شرایطی که بسیاری از کسب‌وکارها به دلیل جنگ و ملی شدن اینترنت با اختلالات گسترده مواجه بودند و ارتباطات زیرساختی تقریبا فلج شده بود، انتظار می‌رفت چنین ضربه سنگینی بتواند «نوبیتکس» را از پا درآورد. با این حال، واکنش این شرکت غافلگیرکننده بود. نوبیتکس در اولین گام، با شفافیت کامل، وقوع حادثه را به اطلاع عموم رساند و مهم‌تر از آن، مسوولیت کامل آن را بر عهده گرفت.
اقدام کلیدی و ارزشمند این شرکت، اعلام رسمی مبنی بر جبران تمام خسارت وارده به کاربران از محل اندوخته‌های داخلی خود بود. این تصمیم به این معنا بود که هیچ یک از میلیون‌ها کاربر این پلتفرم، متحمل زیان مالی نخواهند شد. این حرکت، آن هم در شرایط نیمه‌تعطیل کشور و در حالی که بسیاری از نیروهای متخصص به دلیل جنگ دورکار یا خارج از شهر بودند، از سوی تحلیلگران به عنوان یک «واکنش بالغانه» و بی‌سابقه توصیف شد.
نقطه عطفی برای اثبات بلوغ اکوسیستم
به باور «جمیلی»، این اتفاق می‌تواند یک «نقطه عطف» تاریخی برای اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران باشد. او معتقد است در تمام سال‌هایی که نهادهای نظارتی و حاکمیتی با نگاهی منفی و محدودکننده با کسب‌وکارهای حوزه رمزارز برخورد کرده‌اند، این بحران فرصتی برای اثبات بلوغ و توانمندی این صنعت فراهم آورد. «جمیلی» می‌گوید: «افرادی که در حوزه رگولاتوری این کسب‌وکارها سنگ‌اندازی می‌کردند امروز باید بابت قضاوتی که درباره این کسب‌وکارها داشتند خجالت‌زده باشند.»
این رویداد نشان داد که برخلاف تصور برخی، کسب‌وکارهای نسل جدید یا به تعبیر «جمیلی»، «موج دوم اکوسیستم استارتاپی ایران»، نه‌تنها شکننده نیستند، بلکه می‌توانند در مدیریت بحران حتی از کسب‌وکارهای نسل اول نیز حرفه‌ای‌تر و مسوولانه‌تر عمل کنند. در حالی که دولت اعلام کرده خسارت‌های ناشی از جنگ را به کسب‌وکارها پرداخت می‌کند، این فعال حوزه بلاکچین تردید دارد که چنین حمایتی شامل حال کسب‌وکارهای آنلاینی مانند «نوبیتکس» شود، چرا که به گفته او، «هنوز فهم درستی از ضرر و زیان و سازوکار کسب‌وکارهای دیجیتال در کشور وجود ندارد».
در نهایت، حمله به «نوبیتکس» گرچه یک خسارت بزرگ اقتصادی و امنیتی بود، اما واکنش این شرکت به بحران، تصویری قدرتمند از مسوولیت‌پذیری، توانمندی مالی و بلوغ مدیریتی را به نمایش گذاشت که می‌تواند فصل جدیدی را در رابطه میان نهادهای نظارتی و فعالان اکوسیستم نوپای اما روبه‌رشد دارایی دیجیتال در ایران باز کند.
مشروح این گفت‌وگو را در قسمت چهارم مجله خبری هشت شب در این آدرس می‌توانید ببینید.
